Việt Nam nằm trong đới khí hậu nào? Đặc điểm, tính chất & yếu tố ảnh hưởng
Việt Nam nằm trong đới khí hậu nào là thắc mắc của rất nhiều người khi chứng kiến thời tiết ở Việt Nam thường xuyên thay đổi đột ngột, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm ngày càng rõ rệt.
Việt Nam nằm trong đới khí hậu nào?
Việt Nam nằm trong đới khí hậu nhiệt đới. Lãnh thổ nước ta nằm trọn trong khu vực nội chí tuyến, đồng thời nằm ở rìa phía Đông Nam của phần châu Á lục địa, giáp với biển Đông nên ảnh hưởng kiểu khí hậu gió mùa.
Tuy nhiên, do sự phân bố địa hình đa dạng và ảnh hưởng của các yếu tố khác, khí hậu Việt Nam có sự phân hóa rõ rệt theo không gian, chia thành 3 miền khí hậu chính:
- Miền Bắc: Khí hậu cận nhiệt đới ẩm, có 4 mùa: Xuân, hạ, thu, đông.
- Miền Trung: Khí hậu nhiệt đới gió mùa, có 2 mùa: Mùa mưa và mùa khô.
- Miền Nam: Khí hậu nhiệt đới gió mùa, có 2 mùa: Mùa mưa và mùa khô.
Đặc điểm khí hậu Việt Nam
Đặc điểm khí hậu của Việt Nam vốn là thông tin thu hút sự quan tâm của rất nhiều người.
Tính chất ẩm
Do nằm trong khu vực gió mùa và chịu ảnh hưởng của biển Đông, Việt Nam có lượng mưa dồi dào, trung bình năm từ 1500 – 2000mm.
Giữa các vùng lượng mưa phân bố khác nhau:
- Miền Bắc và Trung Bộ: mưa nhiều hơn (1500 – 2500mm)
- Miền Nam: mưa ít hơn (1000 – 1500mm)
Độ ẩm khí hậu Việt Nam khá cao, trung bình năm trên 80%. Khí hậu nóng ẩm tạo điều kiện cho sinh vật phát triển phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, cũng gây ra nhiều thiên tai như lũ lụt, sạt lở đất,…
Tính chất gió mùa
Do vị trí địa lý, Việt Nam chịu ảnh hưởng của gió mùa:
- Gió mùa Đông Bắc: từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, mang theo không khí lạnh, khô từ lục địa Trung Á tràn xuống.
- Gió mùa Tây Nam: từ tháng 5 đến tháng 10, mang theo không khí nóng ẩm từ đại dương di chuyển vào.
Gió mùa ảnh hưởng đến nhiệt độ, lượng mưa và các hiện tượng thời tiết ở Việt Nam. Với mỗi khu vực, tính chất gió mùa lại có những biểu hiện khác nhau:
- Miền Bắc có 4 mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.
- Miền Trung và miền Nam chỉ có 2 mùa: Mùa khô và mùa mưa.
Tính chất nhiệt đới
Khí hậu Việt Nam mang đậm tính chất nhiệt đới gió mùa. Với vị trí địa lý nằm hoàn toàn trong vùng nhiệt đới, Việt Nam có nhiệt độ trung bình năm khá cao, dao động trong khoảng 22 – 27°C. Chế độ nhiệt thay đổi không lớn giữa các mùa, nhưng có sự khác biệt rõ rệt giữa các vùng miền núi, đồng bằng và ven biển.
Chế độ mưa của Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi hoạt động của gió mùa Đông Nam và Tây Nam. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
Lượng mưa trung bình năm khá cao, từ 1.400-2.400mm, có nơi trên 3.000mm như vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Độ ẩm không khí trung bình cũng ở mức cao, khoảng 80-85%.
Các yếu tố ảnh hưởng đến khí hậu nước ta?
Tính chất khí hậu Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
Vị trí địa lý ảnh hưởng khí hậu
Việt Nam nằm trong khu vực nội chí tuyến, gió mùa và chịu ảnh hưởng của biển Đông. Vị trí này khiến Việt Nam có khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều và phân hóa đa dạng theo khu vực.
Địa hình
Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa nhưng địa hình đa dạng, trải dài theo hướng Tây Bắc – Đông Nam tạo nên sự phân hóa rõ rệt về khí hậu giữa các vùng miền. Dãy Trường Sơn chạy dọc chiều ngang đất nước cản đón, làm suy giảm ảnh hưởng của gió mùa đồng thời cũng tạo hiệu ứng “gió phơn” nóng khô ở phía Đông. Các vùng ven biển chịu tác động mạnh của gió biển gây mưa nhiều, độ ẩm cao hơn các vùng nội địa.
Gió mùa
Gió mùa Đông Bắc hoạt động từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau mang không khí lạnh, khô hanh từ lục địa Châu Á tới miền Bắc và duyên hải Trung Bộ. Gió mùa Tây Nam hoạt động từ tháng 5 đến tháng 9 đưa khối không khí nóng ẩm từ vùng nhiệt đới Ấn Độ Dương tới Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên. Sự hoạt động luân phiên của hai hệ thống gió mùa dẫn đến sự phân hóa khí hậu rõ rệt theo mùa ở các vùng miền.
Tác động của con người
Nóng lên toàn cầu do phát thải khí nhà kính làm thay đổi chế độ nhiệt và lượng mưa. Phá rừng, ô nhiễm không khí cũng tác động tiêu cực.
Khu vực đô thị thường nóng hơn nông thôn do cấu trúc bê tông, phát thải nhiệt. Ngoài ra, các khu vực tập trung đông dân cư và các nhà máy hoạt động nhiều sẽ có xu hướng khí hậu nóng hơn so với các khu vực còn lại.
Mật độ mây và bức xạ mặt trời
Mây che chắn bức xạ mặt trời, làm giảm nhiệt độ ban ngày. Vùng có nhiều mây thường có nhiệt độ thấp hơn. Ngoài ra, bức xạ mặt trời là nguồn năng lượng chính cho khí hậu Trái Đất. Lượng bức xạ mặt trời mà một khu vực nhận được phụ thuộc vào vĩ độ của nó, độ dốc và thời gian trong năm điều này ảnh hưởng trực tiếp tới khí hậu của khu vực đó.
Ảnh hưởng của khí hậu Việt Nam đến sản xuất và đời sống
Việt Nam nằm trong khu vực nội chí tuyến, gió mùa và chịu ảnh hưởng của biển Đông, các mùa khí hậu, thời tiết ở Việt Nam rất đa dạng. Những đặc điểm này ảnh hưởng mạnh mẽ đến sản xuất và đời sống của người dân Việt Nam.
Thuận lợi
Đặc điểm khí hậu Việt Nam là nóng ẩm, lượng mưa dồi dào thích hợp cho trồng trọt nhiều loại cây nông nghiệp, đặc biệt là cây lúa nước, hoa màu nhiệt đới. Điều này giúp đa dạng hóa các sản phẩm nông nghiệp, đáp ứng nhu cầu thị trường và thúc đẩy phát triển ngành chăn nuôi.
Lượng mưa dồi dào đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt, tạo điều kiện cho phát triển thủy điện, du lịch sinh thái và đánh bắt hải sản.
Khí hậu phân hóa đa dạng cho phép phát triển nhiều loại hình sản xuất nông nghiệp phù hợp với điều kiện khí hậu của từng vùng miền, đồng thời thúc đẩy du lịch đa dạng và phong phú.Tài nguyên thiên nhiên phong phú cung cấp nguồn nguyên liệu cho sản xuất công nghiệp và phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng.
Khó khăn
Thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán thường xuyên xảy ra gây thiệt hại lớn về người và tài sản, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và giao thông vận tải. Khí hậu nóng ẩm tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển mạnh, gây ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, vật nuôi.
Hoạt động sản xuất, sinh hoạt con người gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Biến đổi khí hậu khiến cho khí hậu diễn biến thất thường, cực đoan hơn, gây khó khăn cho sản xuất và đời sống.
Lời kết
Hiểu rõ Việt Nam nằm trong đới khí hậu nào là cơ sở để phân tích những tác động của khí hậu đối với đời sống con người, hoạt động sản xuất và du lịch. Từ đó, mỗi người dân chủ động phòng tránh và ứng phó với thiên tai để giảm thiểu thiệt hại không đáng có. Website Khí Hậu Việt cung cấp cái nhìn tổng quan về đặc điểm khí hậu Việt Nam trên 63 tỉnh thành để mọi người dễ dàng nắm bắt.
