Sấm sét là gì? Nguyên nhân, tác hại, cách phòng tránh

Sấm sét là gì? Đây là một hiện tượng thiên nhiên thường xuất hiện trước các cơn giông bão lớn với các tia mang điện tích và tạo ra âm thanh đặc trưng.

Hiện tượng sấm sét là gì? 

Sấm sét là hiện tượng các tia sáng trên bầu trời chớp nháy và tạo ra âm thanh đặc trưng trước các cơn mưa dông lớn. Điều này xảy ra khi điện tích trong mây tích tụ đủ để tạo ra dòng điện mạnh và cần giải phóng ra ngoài giữa các đám mây hoặc giữa mây với mặt đất.

Khi dòng điện này chạy qua không khí, chúng phát ra ánh sáng rực rỡ. Đi kèm với đó, nó cũng tạo ra âm thanh lớn vang vọng, gọi là tiếng sấm. Sấm sét là một hiện tượng tự nhiên thường đi kèm với mưa to, gió mạnh và các kiểu thời tiết khác khi có mưa giông, bão lớn và lốc xoáy.

Tại sao lại có sấm sét?

Sấm sét xảy ra do sự tích tụ điện tích trong các đám mây giông. Khi những đám mây này hình thành, chúng chứa rất nhiều hơi nước và các hạt băng.

Để trả lời tại sao có sấm sét thì phải nói đến sự chuyển động mạnh mẽ của không khí trong các khối mây khiến các hạt băng và nước va chạm vào nhau. Quá trình va chạm này gây ra tình trạng tích điện, với các hạt mang điện tích dương tích tụ ở phần trên của đám mây và các hạt mang điện tích âm tích tụ ở phần dưới.

Khi sự chênh lệch điện tích giữa các phần khác nhau của đám mây hoặc giữa chúng và mặt đất trở nên quá lớn, không khí xung quanh sẽ không còn khả năng cách điện được nữa. Điện tích sẽ di chuyển nhanh chóng qua không khí, tạo ra một dòng điện mạnh mẽ. Đây là hiện tượng mà chúng ta thấy dưới dạng tia chớp hoặc tia sét.

Khi tia sét di chuyển qua không khí, nó làm nóng không khí lên nhanh chóng đến hàng ngàn độ C trong một khoảng thời gian rất ngắn. Không khí nóng này giãn nở ra nhanh chóng và tạo ra một sóng âm mạnh mẽ, mà chúng ta nghe thấy dưới dạng tiếng sấm.

Ảnh hưởng của sấm sét đối với đời sống con người

Sấm sét thường đi kèm với các cơn giông bão lớn và có  thể gây ra nhiều ảnh hưởng đáng kể đến môi trường, con người. Hiểu rõ về tác hại và lợi ích của sấm sét giúp chúng ta có thể ứng phó tốt hơn và khai thác những lợi ích mà hiện tượng này mang lại, đồng thời giảm thiểu các rủi ro liên quan.

Tác hại của sấm sét nguy hiểm như thế nào?

Sấm sét có thể gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng. Khi sét đánh trực tiếp vào các tòa nhà, cây cối hoặc hệ thống điện, nó có thể gây ra cháy nổ, phá hủy cơ sở hạ tầng và gây mất điện diện rộng.

Đối với con người, bị sét đánh có thể dẫn đến thương tật nặng hoặc thậm chí tử vong. Ngoài ra, sấm chớp thường kéo theo mưa bão to cũng gây ra gián đoạn các hoạt động hàng ngày, ảnh hưởng và gây tắc nghẽn giao thông.

Lợi ích của sấm sét 

Mặc dù sấm sét thường được nhìn thấy với rất nhiều tác hại, tuy nhiên nó cũng mang lại một số lợi ích nhất định trong tự nhiên. Sét giúp duy trì sự cân bằng điện tích trong khí quyển, duy trì sự ổn định của khí hậu.

Khi sét đánh xuống đất, nó phân giải nitơ trong không khí thành các hợp chất mà cây cối có thể hấp thụ được, giúp cải thiện chất lượng đất và thúc đẩy sự phát triển của thực vật. Ngoài ra, hiện tượng kể trên cũng giúp làm sạch không khí bằng cách tạo ra các ion âm, loại bỏ bụi bẩn và các chất ô nhiễm.

Sấm sét còn cung cấp một nguồn năng lượng cực lớn, có thể khai thác để tạo ra hydrogen từ nước. Hydrogen này sau đó có thể được sử dụng trong sản xuất nhiệt điện, cung cấp điện cho các thành phố.

Khả năng tạo ra một lượng lớn năng lượng từ quá trình trên cũng giúp con người khai thác để kích hoạt tàu vũ trụ.

Ngoài ra, sấm sét có thể được sử dụng để chống mưa đá bằng cách làm tan các khối băng trong đám mây trước khi chúng rơi xuống mặt đất. Việc nghiên cứu và theo dõi nó cũng giúp các nhà khí tượng học xác định lượng mưa, dự báo bão và đưa ra các cảnh báo sớm giúp giảm thiểu thiệt hại do thời tiết cực đoan gây ra.

#9 Cách phòng chống sấm sét hiệu quả

Để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ bản thân cũng như tài sản trước hiện tượng sấm sét, chúng ta cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để phòng chống hiệu quả.

• Theo dõi dự báo thời tiết: Luôn cập nhật thông tin thời tiết để biết khi nào có khả năng xảy ra sấm sét. Nếu có cảnh báo nguy hiểm, tốt nhất hãy ở trong nhà và hạn chế ra ngoài.
• Tránh những khu vực trống: Khi ở ngoài trời, tránh xa các khu vực trống như cánh đồng, sân bóng đá hoặc bãi biển vì rất có thể sẽ bị sét đánh. Tìm nơi trú ẩn an toàn như trong nhà hoặc các công trình xây dựng vững chắc.
• Không trú dưới cây cao: Tránh trú ẩn dưới cây cao vì cây có thể bị sét đánh và gây nguy hiểm. Nếu bạn đang ở trong rừng, hãy tìm một khu vực thấp hơn và tránh các cây cao nhất.
• Tránh vật kim loại: Tránh xa các vật kim loại như hàng rào, cột điện, xe đạp và dụng cụ kim loại vì kim loại có thể dẫn điện và tăng nguy cơ bị sét đánh.
• Ngắt kết nối các thiết bị điện tử: Khi có sấm sét, hãy ngắt kết nối các thiết bị điện tử và không nên sử dụng điện thoại cố định. Sét có thể truyền qua đường dây điện và gây hư hỏng thiết bị hoặc gây thương tích.
• Tránh tiếp xúc với nước: Không tắm, rửa chén bát hoặc tiếp xúc với nước trong khi có sấm sét vì nước có thể dẫn điện. Tránh sử dụng các thiết bị liên quan đến nước như máy giặt hoặc máy rửa bát.
• Sử dụng hệ thống chống sét: Lắp đặt hệ thống chống sét cho nhà ở và các công trình xây dựng. Hệ thống này bao gồm cột thu lôi và dây dẫn để dẫn sét xuống đất một cách an toàn, giảm nguy cơ cháy nổ và hư hỏng cấu trúc.
• Đào tạo và nâng cao nhận thức: Thực hiện các chương trình giáo dục và đào tạo để nâng cao nhận thức của mọi người về nguy cơ và cách phòng chống sấm sét.
• Sử dụng ứng dụng cảnh báo: Cài đặt các ứng dụng cảnh báo thời tiết trên điện thoại di động để nhận thông báo kịp thời về các điều kiện thời tiết nguy hiểm, bao gồm cả hiện tượng kể trên.

Bằng cách thực hiện những biện pháp trên, chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro và bảo vệ bản thân, gia đình và tài sản trước hiện tượng sấm sét nguy hiểm.

Q&A về hiện tượng sấm sét

Sấm sét là hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm mà bất cứ ai cũng nên có cho mình những kiến thức nhất định để giảm thiểu nguy hiểm cho bản thân.

Trời mưa sấm sét có nên dùng điện thoại không?

Trời mưa sấm sét không nên dùng điện thoại cố định có dây vì sét có thể truyền qua đường dây điện và gây nguy hiểm. Sử dụng điện thoại di động thường được coi là an toàn hơn vì nó không kết nối trực tiếp với hệ thống dây điện nhưng tốt nhất bạn vẫn nên bật chế độ máy bay.

Để đảm bảo an toàn tuyệt đối, tốt nhất là bạn nên tránh sử dụng các thiết bị điện tử và trú ẩn ở nơi an toàn cho đến khi cơn bão nhiệt đới qua đi.

Tại sao lại có sấm sét khi trời mưa?

Sấm sét xảy ra khi có sự va chạm giữa các hạt nước và bụi trong mây mưa, tạo ra điện tích và xung điện trong không khí.

Trời sấm sét có nên sạc điện thoại không?

Không nên sạc điện thoại khi trời có sấm sét vì có nguy cơ bị điện từ sét làm hỏng thiết bị điện tử.

Sấm và sét cái gì xảy ra trước?

Trước khi xảy ra sấm sét, sẽ có sự tích tụ điện tích trong mây mưa và xung điện giữa các điều kiện thời tiết khác nhau. Tia sét thường được truyền đi với tốc độ nhanh hơn nên chúng ta có thể nhìn thấy sét trước khi nghe thấy tiếng sấm đằng sau.

Không nên làm gì khi có sấm sét?

Không nên ở khu đất trống, dưới cây cao, sử dụng điện thoại cố định hoặc tiếp xúc với nước, kim loại,….

Có bao nhiêu loại sấm sét?

Sấm sét chủ yếu chia thành hai loại chính: sấm sét trong mây và sấm sét nối đất.

Sấm sét có màu gì?

Sấm sét không có màu sắc đặc trưng, nhưng thường được thấy là màu sáng trắng hoặc xanh lục.

Dấu hiệu sắp có sấm sét là gì?

Dấu hiệu sắp có sấm sét có thể là mây đen đặc, tiếng sấm vang vọng.

Ở đâu dễ bị sét đánh?

Nơi dễ bị sét đánh bao gồm các khu vực cao, trống, các vật có đặc tính dẫn điện như kim loại.

Kết luận

Sấm sét là gì? Sấm sét là hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm kéo theo mưa giông và bão tố, mỗi người nên biết cách phòng ngừa và ứng phó để bảo vệ bản thân, tài sản khỏi rủi ro thiệt hại.