Hiện tượng hiệu ứng nhà kính là gì? Nguyên nhân, hậu quả & biện pháp ứng phó

Hiện tượng hiệu ứng nhà kính là gì được nhiều người thắc mắc khi hiện tượng này đang là nguyên nhân trực tiếp gây ra hàng loạt các ảnh hưởng xấu tới sức khỏe con người và môi trường.

Hiện tượng hiệu ứng nhà kính là gì?

Hiệu ứng nhà kính là một hiện tượng tự nhiên quan trọng giúp duy trì nhiệt độ Trái Đất ở mức phù hợp cho sự sống. Tuy nhiên, do hoạt động của con người, hiệu ứng nhà kính đang bị gia tăng, dẫn đến thay đổi khí hậu với nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Hiệu ứng này được gây ra chủ yếu nhờ vào các khí sau:

• CO2 (Carbon dioxide): Là khí gây hiệu ứng nhà kính chủ yếu, chiếm hơn 70% lượng khí nhà kính trong khí quyển. Do đốt cháy nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt), phá rừng,…
• CH4 (Methane): Do hoạt động nông nghiệp (chăn nuôi gia súc, ruộng lúa), khai thác than đá, xử lý rác thải,…
• N2O (Nitrous oxide): Do sử dụng phân bón hóa học, đốt cháy nhiên liệu hóa thạch,… cũng là một trong những chất gây hiệu ứng nhà kính.
• Các khí nhà kính khác: Hydrofluorocarbons (HFCs), perfluorocarbons (PFCs), sulphur hexafluoride (SF6), nitrogen trifluoride (NF3).

Tại sao khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính?

Carbon dioxide là một khí không màu, không mùi và không độc ở nồng độ thấp. Tuy nhiên, loại khí này đóng vai trò quan trọng trong hiện tượng hiệu ứng nhà kính, góp phần làm tăng nhiệt độ Trái đất và dẫn đến biến đổi khí hậu.

Khí CO2 là nguyên nhân gây ra hiệu ứng nhà kính chủ yếu vì những lý do sau:

• Phân tử Carbon dioxide có cấu trúc thẳng với hai nguyên tử oxy liên kết với một nguyên tử cacbon. Cấu trúc này cho phép CO2 hấp thụ bức xạ hồng ngoại, một loại bức xạ nhiệt do Trái đất phát ra.
• CO2 là khí nhà kính chính trong khí quyển, chiếm hơn 70% lượng khí nhà kính. Nồng độ khí này trong khí quyển đang tăng cao do hoạt động của con người, chủ yếu là do đốt cháy nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt) và phá rừng.
• Khi Carbon dioxide hấp thụ bức xạ hồng ngoại, nó giữ lại một phần năng lượng nhiệt này trong khí quyển, thay vì để nó thoát ra ngoài vũ trụ. Việc giữ lại năng lượng nhiệt này khiến cho nhiệt độ Trái Đất tăng cao, dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Có thể thấy khí CO2 có ảnh hưởng lớn tới việc hình thành hiệu ứng nhà kính. Vì vậy, mỗi chúng ta đều tìm hiểu tại sao khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính để làm giảm và ngăn cản hiện tượng này.

Hiệu ứng nhà kính gây ra tác hại gì?

Ảnh hưởng của hiệu ứng nhà kính gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho môi trường, con người và nền kinh tế. Dưới đây là một số tác hại cụ thể:

Nóng lên toàn cầu

Nhiệt độ Trái Đất tăng cao, dẫn đến nhiều hệ lụy như: mực nước biển dâng gây xâm nhập mặn, sạt lở bờ biển, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như: bão, lũ lụt, hạn hán, sương muối,… xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn. Ngoài ra, hiện tượng băng tan ảnh hưởng đến mực nước biển, hệ sinh thái biển và khí hậu toàn cầu.

Biến đổi khí hậu

Hiện tượng hiệu ứng nhà kính khiến hệ sinh thái bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều loài sinh vật không thể thích nghi và dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng. Rạn san hô bị tẩy trắng và chết, ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển.

An ninh lương thực bị đe dọa do năng suất cây trồng giảm và giá cả lương thực biến động mạnh. Sức khỏe con người cũng bị ảnh hưởng bởi các bệnh về hô hấp, tim mạch, truyền nhiễm do biến đổi khí hậu.

Hiệu ứng nhà kính gây thiệt hại về người và tài sản do thiên tai, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, du lịch,…

Ảnh hưởng khác

Do Carbon dioxide hòa tan trong nước biển, ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển và các sinh vật sống trong nước khiên xảy ra hiện tượng axit hóa đại dương.

Khí CO2 kết hợp với các chất ô nhiễm khác trong khí quyển tạo thành axít sunfuric và axít nitric, gây mưa axít, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.

Biện pháp giảm thiểu hiệu ứng nhà kính

Không chỉ quan tâm hiệu ứng nhà kính là gì, các biện pháp giảm thiểu tác hại của hiện tượng này cũng thu hút mối quan tâm của nhiều người.

Giảm phát thải khí nhà kính

Điều đầu tiên chúng ta cần làm là giảm khí thải nhà kính, nguyên nhân trực tiếp gây ra hiện tượng này bằng cách:

• Chuyển đổi sang năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng nước,… vì chúng là những nguồn năng lượng sạch, không thải ra khí nhà kính.
• Sử dụng năng lượng hiệu quả bằng cách tiết kiệm điện, sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, tắt các thiết bị điện khi không sử dụng,…
• Giảm sử dụng phương tiện giao thông cá nhân thông qua việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng, đi bộ, đi xe đạp,…

Rừng có khả năng hấp thụ CO2, góp phần giảm lượng khí nhà kính trong khí quyển. Vì vậy, trồng rừng và ngăn chặn nạn phá rừng là hoạt động cần thiết để giảm hiệu ứng nhà kính.

Ứng phó với biến đổi khí hậu

Chúng ta cần xây dựng hệ thống đê điều để bảo vệ bờ biển khỏi nước biển dâng cao. Cảnh báo sớm thiên tai là cần thiết để giúp người dân chủ động phòng tránh thiên tai. Ngoài ra, nhanh chóng di dời người dân khỏi những khu vực nguy hiểm và tiến hành nghiên cứu các giải pháp ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Nâng cao nhận thức cộng đồng

Giáo dục về biến đổi khí hậu là biện pháp giảm hiệu ứng nhà kính hiệu quả nhất. Bởi lẽ, hoạt động này trực tiếp nâng cao nhận thức của người dân. Ngoài ra, chúng ta cần khuyến khích người dân tham gia bảo vệ môi trường khích lệ người dân sử dụng năng lượng tiết kiệm, tái chế rác thải, trồng cây xanh,…

Hợp tác quốc tế tham gia vào các nghiên cứu giảm hiệu ứng nhà kính, học hỏi những biện pháp hiệu quả của nước bạn để ứng phó hiệu quả với hiện tượng này.

Lời kết

Mỗi chúng ta đều phải tìm hiểu hiện tượng hiệu ứng nhà kính là gì để ngăn chặn và tìm ra giải pháp nhằm giảm thiểu tác động của vấn đề này đến Trái Đất và sức khoẻ mỗi người.